Struktura wysokości świadczeń po waloryzacji od 1 marca 2019 r.
Departament Statystyki i Prognoz Aktuarialnych wskazuje na dwie ciekawe zmiany w strukturze wysokości świadczeń po waloryzacji od 1 marca 2019 r. Pierwszą z nich jest stopniowa zmiana struktury wypłacanych świadczeń: rośnie udział emerytur, a spada udział rent. Drugą jest jednoczesny wzrost liczby zarówno wysokich, jak i niskich emerytur.
Obecnie spośród ok. 7,73 miliona świadczeniobiorców 74,5% osób pobiera emerytury, 15,9% renty rodzinne a 9,6% renty z tytułu niezdolności do pracy. W porównaniu do marca 2018 r. z jednej strony wzrosła liczba osób pobierających emerytury - o 3,3%, a z drugiej strony zmalała liczba rent. Najbardziej, bo aż o 7% zmalała liczba osób otrzymujących renty z tytułu niezdolności do pracy, nieznacznie - o 0,8% zmalała liczba rent rodzinnych.
W tym czasie obserwujemy wysoki wzrost zarówno niskich, jak i wysokich świadczeń emerytalnych. O 33,6% wzrosła liczba osób pobierających emerytury w wysokości powyżej 5000 zł, ale wzrosła również liczba osób pobierających emerytury w wysokości do 500 zł – o 31,3%. Rosnąca liczba osób pobierających świadczenia niższe od najniższej emerytury wynika z faktu, iż osoby te nie wypracowały stażu uprawniającego do podwyższenia emerytury do wysokości emerytury minimalnej, która wynosi dziś 1100 zł. Należy przypomnieć, że przy obniżeniu wieku emerytalnego w 2017 r. został również obniżony warunek stażu: dziś wynosi on 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.
Mimo dynamicznego wzrostu zarówno bardzo niskich jak i bardzo wysokich emerytur, należy zauważyć, że skala tego zjawiska jest niewielka. Nadal najwięcej emerytur - ok. 21% - mieści się przedziale od 1600 do 2000 zł, ale też zdarzają się bardzo niskie i bardzo wysokie emerytury. Tzw. „groszowe” emerytury otrzymują osoby, które np. pracowały zaledwie kilka dni. Bardzo wysokie emerytury w wysokości ponad 10 tys. zł pobiera 427 osób, w tym 11 osób to świadczeniobiorcy z emeryturą w wysokości ponad 15 tys. zł.
Ponadto należy podkreślić, że w Polsce nierówności dochodowe ludności w wieku emerytalnym nadal są niższe niż ludności w wieku produkcyjnym. Wynika to przede wszystkim z faktu istnienia gwarancji minimalnej emerytury, ale także z ograniczenia na wnoszenie składki emerytalno-rentowej do limitu 30-krotnośći przeciętnego wynagrodzenia oraz z zastosowania w ostatnich kilku latach waloryzacji kwotowo-procentowej.
Dr Paweł Wojciechowski
Główny Ekonomista Zakładu
