Z reguły raz w roku (na jego początku, w momencie ustalania preliminarza wydatków na cały rok) wprowadzamy jakieś zmiany do zakładowego regulaminu świadczeń socjalnych. Wynikają one z analizy ostatnich miesięcy i potrzeb pracowników oraz uzależnione są od budżetu. Co w przypadku, gdy nie może dojść do porozumienia w zakresie zmian między pracodawcą a związkami zawodowymi? Jakie uprawnienia mają obie strony w zakresie treści regulaminu ZFŚS? W naszym zakładzie funkcjonuje jeden związek zawodowy.
Ustawa o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych nie przewiduje wprowadzenia zmian bez uzgodnienia ze związkowcami w sytuacji, gdy u pracodawcy działa jeden związek zawodowy. W przypadku gdy u pracodawcy działa kilka związków, w razie nieuzgodnienia w terminie ustawowym stanowisk, pracodawca ma prawo samodzielnie i bez uzgodnień wprowadzić zmiany, biorąc pod uwagę stanowiska związków.
Przepisy ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych stanowią, że zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z Funduszu oraz zasady przeznaczania środków Funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej określa pracodawca w regulaminie ustalanym zgodnie z przepisami ustawy o związkach zawodowych. Pracodawca, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa, uzgadnia regulamin z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów.
Zmiany w regulaminie wymagają uzgodnienia z zakładową organizacją związkową. W tym względzie przepisy ustawy o związkach zawodowych nie zawierają regulacji alternatywnej, nie przewidując tym samym sytuacji, w której zmiany nie są uzgodnione (wprowadzone do regulaminu mimo braku uzgodnień).
To oznacza, że w razie braku porozumienia pomiędzy pracodawcą a związkiem zawodowym, w sytuacji gdy u danego pracodawcy działa tylko jedna organizacja związkowa, istnieje konieczność albo doprowadzenia do porozumienia, albo rezygnacji z planowanych zmian.
Inaczej jest, gdy u pracodawcy działa kilka związków zawodowych. W takim wypadku organizacje związkowe mają 30 dni na uzgodnienie stanowisk. Jeżeli tego nie uczynią, decyzje w sprawach zmian w regulaminie ZFŚS podejmuje pracodawca, po rozpatrzeniu odrębnych stanowisk organizacji związkowych.
Michał Culepa